Karadağ nispeten küçük bir ülkedir, olağanüstü dağ manzaraları, fiyordları, sahilleri ve yaylaları göz önüne alındığında, mesafeler daha uzun gözükmektedir. Aynı zamanda mikroiklimlerin getirdiği çok çeşitli tecrübelere ve hayat tarzlarına ev sahipliği yapmaktadır. Her bir köşesi farklı yatırımcıları, değişik sebeplerle cezbetmektedir. Her ilgiye hitap eden bölgelere sahip olan Karadağ ile ilgili değerlendirme yaparken öncelikle, size, hayallerinize ve planlarınıza en uygun yerin seçiminin doğru yapılması büyük önem taşımaktadır.
KARADAĞ VATANDAŞLIĞI
2017 yılı yazında NATO’ya katılan Karadağ, Avrupa Birliği’ne katılma programlarını oluşturmuş, yıldan yıla istikrarlı şekilde büyüyen ekonomisiyle, yolun çok büyük kısmını tamamlamıştır.
2009 Aralık ayından beri, Karadağ pasaportu sahibi, Schengen Bölgesi’nde serbest dolaşım hakkına sahiptir.
Karadağ vatandaşlık program çok büyük bir potansiyele sahiptir ve Avrupa’nın en güvenilir CBI programlardan biri olacak biçimde şekillendirilmektedir. Bu Balkan ülkesi aktif olarak yabancı fonları cazip şekilde ekonomisine çekerken, Yatırım ile Vatandaşlık Programı’nın yakın zamanda sağlanması ve teşvik edilmesi beklenmektedir.
KARADAĞ’DA YATIRIM KONUSUNDA ÖNE ÇIKAN ÖZELLİKLER
Karadağ, Gayrimenkul uzmanları tarafından, 2018 yılının, gayrimenkul yatırımı konusunda en avantajlı 5 bölgesinden biri olarak gösterilmektedir. Karadağ’ın en başta yer aldığı bu listede diğer 4 bölge ise, Yünanistan, El Gouna (Mısır), Küba ve Marbella (İspanya)’dır.
1990’lardaki çatışmaların ardından, Adriyatik’te bulunan Karadağ, özellikle jet sosyetenin özel ve lüks duraklarından biri olup, aynı zamanda da önemli miktarda yatırım çekmektedir. Batı Avrupa’nın neredeyse tamamına sadece 2 saatlik uçuş mesafesinde olan Karadağ, olağanüstü manzaraları, berrak suları, güzel kumlu plajları, harika restoranları, lüks alışveriş imkanları ve heyecan verici gece hayatı ile Avrupa’nın bir çok lüks bölgesiyle rekabet etmektedir
Yapım çalışmaları devam etmekte olan pek çok lüks gayrimenkuller ve turistik projelerin yanında, birçok proje de tamamlanmış, oturuma ve hizmete başlamıştır. Tamamlanmış olan Porto Montenegro, eğelence hayatı, Sunseeker’dan Dior’a kadar lüks markalardan alışveriş, marina, denize açılan lüks yerleşimler içeren, en büyük deniz kenası yatırımlarından biridir. Porto Montenegro, büyük sahil şeridi yatırımlarından sadece biridir.
Ekonomik ortamdaki düzen, pek çok pazara yapılacak yatırımlar için önemli teşvikler bulunmaktadır. Alım satım maliyetleri düşük, kurumlar vergisi oranı 9% olup, fiyatından bağımsız olarak, alınan herhangi bir konut için 1 yıllık Oturma İzni hakkı kazanılmaktadır.
KARADAĞ, YATIRIM İLE VATANDAŞLIK PROGRAMI’NI HAYATA GEÇİRMEYE HAZIRLANIYOR
Karadağ’da Yatırım ile Vatandaşlık Programı üzerinde şu anda çalışmalar sürmekte ve 2018 yılı içinde tamamlanması beklenmektedir.
Şu anda, yabancı uyruklu vatandaş olarak bu ülkenin tam haklarını elde etmenin resmi tek bir yolu var:
– 5 yıl boyunca, birer yıllık Oturum İzinleri alınması,
– Akabinde 5 yıllık kalıcı Oturum İzni alınması,
– Ve bu sürenin de tamamlanmasının ardından, Vatandaşlık başvurusu yapılması..
Bu süreç, günümüzün yoğun temposu dikkate alındığında oldukça uzundur.
Daha önceden de Karadağ’da uygulanmış olan €500.000 yatırım karşılığında vatandaşlık verilmesi uygulaması eksiklerinden ötürü eleştiriler almıştı. Bu yüzden de, Avrupa Birliğine girilmesi aşamasında, AB’ye uyum da dikkate alınarak ve eksiklerin giderilmesi ve hayata geçirilmesi hususunda, çalışmalar tüm
hızıyla devam etmektedir.
Karadağ Özel Yatırımcı Programı (MSIP) olarak bilinen bir başlık altında çalışmalar devam etmektedir. Bu konsey, Bakanlıkların temsilcileri, ve komiteleri, yabancı danışmanlar ve Yatırım Geçiş Uzmanları’ndan oluşmaktadır. Bu çalışmalar çok büyük ihtimalle, başvuru sahiplerinin, ister belirli bir miktarın üzerinde gayrimenku alımı (€400.000 seviyesinde olması bekleniyor), isterse ülkede ekonomik yatırım yatırım yaparak Vatandaşlık almasına imkan tanıyacaktır.
Yatırım ile Vatandaşlık Programının kanunlaşması halinde, talepten ötürü, gayrimenkul fiyatlarında ciddi anlamda artış beklenmektedir. Bu yüzden de, özellikle en kısa sürede yapılacak olan gayrimenkul alımı, hem bu Vatandaşlık programı hem de yaşancak fiyat artışlarıyla emlağın değer kazanması açısından büyük avantaj sağlayacaktır.
KARADAĞ’A DEĞER KATACAK YATIRIM PROJELERİ
Bar-Boljare Otoyolu :
41 km’lik Smokovac-Uvač-Mateševo arası kısım önceliklidir. 2015 yılı Mayıs ayında çalışmaları başlayan bu projenin, sözleşmeye göre 48 ayda ana tasarım geliştirmesinin tamamlanması, gerekli ekipman ve sistemin satınalması ve kurulumunun tamamlanması gerekmektedir. Bu ilk fazın tasarım ve inşaat maliyetleri €809.6 milyon seviyesine ulaşacaktır. Bu miktarın 85%’sine karşılık gelen €688.16 milyon‘luk kısmı Exim Bank kredisi ile güvence altına alınmış olup, 15%’ine karşılık gelen €121.44 milyon’luk kısım hükümet tarafından finanse edilmektedir.
Adriatic-Ionian Otoyolu :
Kıyı otoyol projesi bölge içinde ve bölge ile AB arasındaki bağlantıyı geliştirmeyi amaçlamaktadır. SEE bölgesi ve Balkanlar için stratejik bir projedir. Projenin tamamlanması Orta Avrupa ve Kuzey İtalya ile oniki yarımadasını bağlarken, Slovenya, Hırvatistan, Bosna-Hersek, Karadağ, Arnavutluk ve Yunanistan kapsayacak yüksek kapasiteli ve yüksek kaliteli koridor oluşmasını sağlayacaktır.
Bu otoyol aynı zamanda Karadağ’ın üst kategori yol ağlarına bağlanmasını ve bu sayede merkezi, bölgesel ve mevcut yollarıda kapsayacak şekilde modern bir taşımacılık sisteminin oluşmasına olanak sağlayacaktır. Sahil otoyolu Hırvatistan sınırına yakın Herceg Novi’den başlayacak olup, Kotor Körfezi üzerinden, Tivat, Budva, Bar ve Ulcinj’den Arnavutluk sınırındaki Sukobin’e olan yolu 110 km kısaltacaktır.
Proje tasarım maliyetinin yaklaşık €44 milyon’u bulmasıyla, toplamproje bedelinin €950 milyon’u bulması beklenmektedir.
Karadağ – İtalya arası Sualtı Kablo Bağlantısı İnşaatı Projesi :
Projede, 1,000MW kapasiteli yeni Sualtı kablo ve ızgara yeni arabağlantısı inşaatı öngörülmektedir. Proje, Karadağ Enerji İletim Sistemi (CGES) ve Karadağ hükümeti ile İtalyan enerji operatörü Terna ile stratejik bir ortaklığı ile hayata geçecektir.
€900 Milyon bedelli bir projedir. Hem Batı Balkanlar ve Avrupa Birliği arasında altyapı bağlantısı açısından, hem de AB direktifleri doğrultusunda tüm bölgenin hızlı geliştirmesi önkoşulları açısından önemlidir. İtalyan taraf 140 km kablo kurulumunu tamamlamış olup; Karadağ tarafı ise 4 Ekim 2016 itibariyle su altı kablo inşaatına başlamıştır ve 2018 sonları, 2019 başlarında faaliyete geçmesi beklenmektedir.
Rüzgar Enerjisi Çiftlikleri :
Karadağ hükümeti, 05 Temmuz 2010 tarihi itibariyle, 46 MW kapasiteli Rüzgar Çiftliği inşaatı için arazi tahsisi sözleşmesini imzalamıştır.
Sürdürülebilir Kalkınma ve Turizm Bakanlığı 15 Aralık 2014 tarihinde Mazura Rüzgar Çiftliği inşaat izni ile birlikte tüm belgeleri yayınlamıştır. Enemalta Plc ile yapılan sözleşme doğrultusunda projenin 2018 yılında tamamlanması beklenmektedir.
Aynı şekilde, Karadağ Hükümeti, Krnovo Rüzgar Çiftlikleri ile ilgili olarak da, MHI-IVICOM Consulting GmbH konsorsiyumu ile sözleşme imzalamıştır.
Küçük Hidro-elektrik Santaller :
İmzalanmış olan 21 sözleşme ile 37 tane Küçük Hidro-Elektrik Santrali ihale edilmiş olup, bunlardan 8 tanesi enerji üretimine başlamıştır.
Porto Montenegro (http://www.portomontenegro.com):
Bu proje, toplam 850 kapasitelik yat ve mega-yat marinası ile çevreleyen bir yerleşim merkezi, bir 5 yıldızlı otel, lüks villalar, helikopter pisti ve müze vb içermektedir. Tahmini yatırım bedeli €450 milyon olup, tamamlanmıştır.
Luštica Bay (http://www.lusticabay.com):
Proje ile 8 otel, golf sahaları, konut ve 2 marinadan oluşan karma kullanım tesisi inşaatı içermektedir. 72 daireden oluşan 10 apartman tamamlanmıştır. €44 milyona mal olması beklenen Marina inşaatı devam etmektedir. Luštica Yarımadası üzerinde ilk otel inşaatı yakında başlayacaktır.
Portonovi (http://www.portonovi.com):
One&Only bünyesindeki proje, 500 konut ve villa, 250 yat kapasiteli marina vb ile yerleşim merkezi ve lüks bir otel inşaatı içermektedir. Toplam yatırımın €.600 milyonu bulması beklenmektedir. Karma kullanım tesisi inşaatının bir kısmı tamamlanmıştır.
Yukarıda bahsedilen projelere ilave olarak pek çok multi-milyonluk projenin daha ihale aşamasında veya inşaatları başlamış bulunmaktadır.
Örnek olarak;
⦁ Ecolodge Vranjina,
⦁ Kolašin 1600,
⦁ Donja Arza,
⦁ Mediteran Žabljak
İnşaat Projeleri
⦁ Dukley Gardens: Zavala Yarımadasında bulunan bir lüks yerleşim projesidir. Tamamlanmış ve resmi olarak da açılmıştır. 36 Villa ve 202 Evden oluşmaktadır. Startex Group tarafından yapılmıştır.
⦁ DOMXXI Budva’da yeralan bir diğer proje olup, Budva Old Town’ın yanı başındadır ve lüks yerleşimlerden oluşmaktadır.
⦁ Boka Bay’de inşaat çalışmaları devam etmekte olan farklı tesisler ve lüks konut projeleri bulunmaktadır. Boka Bay, üst seviye turistler için kolaylıklar içeren lüks turistik konaklama bölgesi olarak planlanmaktadır.
⦁ Porto Skadar Lake, Skadar Gölünün yanında, inşaatı devam etmekte olan yine bir karma projedir. 30 özel villa, restoran, otel, marina, tenis kortları ve spa merkezlerini içeren bir projedir.
Podgorica (Başkent) Projeleri
⦁ New City Quarter, 12 bloktan oluşan bu proje tamamlanmıştır.
⦁ Ljubovic, Gradjna Promet firması tarafından yapılmakta olan, yaklaşık 170 daire içeren bu projede inşaatın son fazına geçilmiştir.
⦁ Old Airport, yine başkentte yer alan inşaatı devam etmekte olan 2 birimden oluşan bir projedir.
⦁ Block X : Normal Company tarafından yapılmakta olan, 142 konut içeren, inşaatın son fazına geçilmiş olan bir karma projedir.
⦁ Block VII: Normal Company tarafından yapılan ve bu sene bitmesi planlanan, 420 konut içeren bir projedir.
